:موفقیت در تولید فتورسپتورها از سلول های بنیادی جنینی انسان

[محسن سروش]

به لطف مطالعه ای جدید در دانشگاه مونترال، دژنراسیون ماکولای وابسته به سن(AMRD) می تواند به وسیله پیوند فتورسپتورهای تولید شده از تمایز مستقیم سلول های بنیادی درمان شود.به گزارش"انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران "به نقل از medicalxpress، دژنراسیون ماکولای وابسته به سن یک مشکل چشمی ناشی از، از دست رفتن گیرنده های مخروطی است. دکتر برنیر و همکاران تکنیک آزمایشگاه بسیار موثری را برای تولید سلول های شبکیه ای حساس به نور از سلول های بنیادی جنینی طراحی کرده اند. آنها می گویند که این روش می تواند 80 درصد سلول های بنیادی را به مخروط های خالص تبدیل کند. این محققین می گویند که ظرف مدت 45 روز،مخروط هایی که ما اجازه رشد آن ها برای رسیدن به تراکم خودبخودی و تشکیل بافت شبکیه ای سازمان یافته را دادیم، ضخامت 150 میکرومتری داشتند. چیزی که تا پیش از این محقق نشده بود. برای تثبیت این تکنیک،محققین کلاسترهای سلول های شبکیه را به درون چشم موش های سالم تزریق کردند. فتورسپتورهای پیوند شده به طور طبیعی به درون شبکیه میزبان مهاجرت کردند. دژنراسیون ماکولای وابسته به سن به دلیل دژنراسیون ماکولا اتفاق می افتد که بخش مرکزی شبکیه است که اغلب بینایی مربوط به آن است. این دژنراسیون به دلیل تخریب سلول های مخروطی در اپی تلیوم رنگدانه دار شبکیه است که خود مسئول ترمیم سلول های بینایی در شبکیه و حذف سلول های آسیب دیده است. با این حال، میزان این ترمیم بسیار اندک است زیرا با تعداد محدودی سلول مخروطی متولد می شویم و بنابراین آن ها به طور طبیعی قادر به جایگزین شدن ندارند و برای این که این جایگزینی به نحوی صورت گیرد نیاز به بافت عصبی است که ارتباط بین سلول های اپی تلیوم رنگدانه دار شبکیه و سلول های مخروطی را برقرار کنند و این امری پیچیده است. این محققین به ژن هایی توجه دارند که القای شبکیه را طی تکوین جنینی کد می کنند و میسر می سازند. دکتر برنیر می گوید من طی دوره پسا دکترای خودم دریافتم که باید مولکولی وجود داشته باشد که قادر به اجبار کردن سلول های بنیادی جنینی برای مخروطی شدن باشد. در واقع آنالیزهای بیوانفورماتیک حاکی از وجود پروتئینی ناشناخته به نام COCO بود که یک مولکول انسانی نوترکیب است که به طور طبیعی در طی تکوین در فتورسپتورها بیان می شود. این مطالعه اخیر نشان می دهد که به منظور ایجاد سلول های مخروطی، COCO می تواند به طور سیستمیک همه مسیرهای سیگنالینگ منجر به تمایز به سایر سلول های شبکیه را در چشم مهار کند. محققین با کشف این فرایند مولکولی توانستند فتورسپتورها را تولید کنند. به طور دقیق تر، آن ها سلول های مخروطی S را تولید کردند، که فنوتیپ های فتورسپتوری هستند که در موجودات اولیه تر یافت می شوند. علاوه بر کاربردهای بالینی، این یافته ها محققین را قادر می سازد که از سلول های بنیادی پرتوان القایی برای مدل سازی بیماری های دژنراتیو چشمی استفاده کنند./