1393 / 9 / 15، 02:01 صبح
ستاره های درخشان اما گمنام
هاجر بزرگی
فعال حوزه معلولیت
سیامند رحمان را می‌شناسید؟ زهرا نعمتی را چه‌طور؟ تا به حال در مورد ساره جوانمردی مطلبی به گوشتان خورده است؟ شاید خیلی از ما جواب این سوالات را ندانیم، اما اگر از ما در مورد بازیکن فوتبال لیگ دسته چندم فوتبال سوال کنند، قطعا پاسخ‌های درخور توجهی خواهیم داشت!
موضوع این نوشتار، با توجه به فرارسیدن روز جهانی افراد دارای معلولیت، صحبت از ورزشکارانی است که با وجود محدودیت‌های جسمی و حرکتی، به توانمندی‌ها و جایگاه‌هایی دست یافته‌اند که برای بسیاری از ورزشکاران غیر معلول، همچنان دست نیافتنی است.
پیش از پرداختن به این موضوع به مروری کوتاه بر شکل‌گیری ورزش افراد دارای معلولیت در ایران و جهان می‌پردازم:
در دهه‌های اخیر، ورزش برای افراد دارای معلولیت در جهان اهمیت ویژه‌ای یافته است، آنقدر که برای آن رویدادی جداگانه همانند المپیک در نظر می‌گیرند و در پایان هر دوره از رقابت‌های المپیک تابستانی و زمستانی، یک دوره بازی‌های ویژه معلولان به نام پارالمپیک نیز برگزار می‌شود.
اولین دوره رقابت‌های پارالمپیک که بلافاصله پس از مسابقات المپیک و با استفاده از همان امکانات برگزار شد، به مسابقات پارالمپیک سئول در سال 1988 برمی‌گردد، پس از آن بازی‌های پارالمپیک به صورت منظم هر چهار سال یک بار و آخرین دوره آن نیز سال 2012 به میزبانی لندن برگزار شد و ایران در جایگاه یازدهم جهان ایستاد.
در سایر سطوح نیز ورزش افراد دارای معلولیت جایگاه خود را پیدا کرده است، این مساله را می‌توان از برگزاری مسابقات مختلف جهانی، پارآسیایی و... دریافت.
در ایران پس از انقلاب اسلامی، ورزش معلولان توامان با ورزش جانبازان جنگ تحمیلی شکل گرفت و به مرور تبدیل به یکی از پرافتخارترین عرصه‌های داخلی و خارجی شد. این مساله تا آنجایی پیش رفته که بسیاری از قله‌های فتح نشدنی و جایگاه‌های دست یافتنی برای ورزشکاران غیرمعلول، برای ورزشکاران جانباز و دارای معلولیت، دست یافتنی و محقق شده است؛ به‌گونه‌ای که در حال حاضر، ایران به‌عنوان یکی از موفق‌ترین کشورها در زمینه توسعه ورزش افراد دارای معلولیت و به خصوص در سطح ورزش قهرمانی شناخته می‌شود.
در ایران فدراسیون‌های ورزش جانبازان و معلولان، نابینایان و کم‌بینایان، متولی ورزش افراد دارای معلولیت جسمی و حرکتی هستند و زیر نظر کمیته ملی پارالمپیک که تشکیلاتی همسو با کمیته ملی المپیک است، فعالیت می‌کنند. در سطح جهانی نیز کمیته بین‌المللی پارالمپیک (IPC) ناظر بر فعالیت‌های کمیته‌های ملی که عضور این نهاد هستند، است.
البته ذکر این نکته نیز ضروری است دو فدراسیون ناشنوایان و پیوند اعضا نیز به‌عنوان دو نهاد خدمات‌دهنده به افراد دارای معلولیت شناخته می‌شوند که در سیستم جهانی نیز دارای فدراسیون‌های جهانی هستند. در ایران، فدراسیون ورزش‌های جانبازان و معلولان به‌عنوان فعال‌ترین نهاد مرتبط با افراد دارای معلولیت‌های جسمی و حرکتی شناخته می‌شود و در حال حاضر 18 رشته ورزشی را پوشش می‌دهد.
این فدراسیون با 32 هیات استانی در سطح کشور، نسبت به جذب افراد دارای معلولیت اقدام می‌کند، این هیات‌ها موظفند نسبت به جذب و شناسایی ورزشکاران اقدام کرده و با برگزاری مسابقات داخلی در سطح استان و منطقه، نفرات برتر را برای شرکت در اردوهای تیم‌های ملی معرفی کنند.
مسابقات قهرمانی کشور و لیگ‌های باشگاهی نیز فرصت خوبی است تا ورزشکاران دارای معلولیت سراسر کشور در کنار هم به رقابت بپردازند و از این طریق، ضمن فعال نگه داشته شدن رشته‌های ورزشی، نیروهای مورد نیاز تیم‌های ملی نیز شناسایی شوند.
با ذکر این توضیحات، ادامه نوشتار را بر افتخارآفرینی قهرمانانی متمرکز می‌کنم که با حداقل امکانات و تجهیزات، به جایگاه‌های رفیعی در سطح ورزش دنیا دست پیدا کرده‌اند. افرادی که برای درخشش آنها یک‌دهم بودجه فوتبال هم کافی است و بدون دیده شدن و پخش زنده و اسپانسر و سایر ملزومات ورزش قهرمانی، در گوشه گوشه کشور پهناور ایران، فعالیت می‌کنند.
هر چند در این مجال کوتاه امکان ذکر نام تمامی این عزیزان که طی سی و چند سال اخیر به نوعی برای کشورمان افتخار آفریدند، نیست، اما از ورزشکارانی نام می‌برم که طی ماه‌ها و سال‌های اخیر موفق شدند هر کدام به‌نوعی پرچم ایران را به اهتزاز درآورند.
از زهرا نعمتی می‌گویم، بانوی کماندار ایرانی که موفق شد برای اولین بار در طول تاریخ کشور به‌عنوان یک زن ایرانی نشان طلای پارالمپیک را به‌دست آورد، این اتفاق در حالی می‌افتد که در بخش ورزش المپیک، تاکنون هیچ بانوی ورزشکاری موفق به کسب نشان طلا نشده است.
زهرا نعمتی در مسابقات پارالمپیک لندن 2012 توانست برای اولین بار نشان طلای رشته تیرو کمان را برای ایران به ارمغان بیاورد و با توجه به توضیحاتی که در سطور فوق ارائه شد، اهمیت کار این ورزشکار قهرمان بیش از پیش مشخص می‌شود.
اما این افتخارات به همین جا ختم نشد، وی خرداد سال جاری با حضور در نشست عمومی سازمان ملل به‌عنوان نماینده ورزشکاران دارای معلولیت جهان سخن گفت و این سخنرانی او به‌عنوان یکی از 50 رویداد برتر سال 2014 به انتخاب کمیته بین‌المللی پارالمپیک انتخاب شد.
لحظه کسب مدال طلای نعمتی در لندن نیز به‌عنوان یکی از 25 رویداد برتر در 25 سال اخیر تاسیس IPC انتخاب شد که این دستاورد بسیار ارزشمندی برای جامعه ورزش ایران به شمار می‌رود.
نعمتی، با دعوت فدراسیون تیرو کمان، در اردوی افراد غیرمعلول نیز به صورت همزمان شرکت می‌کند و این اتفاق دور از دسترس نیست که در آینده‌ای نزدیک، شاهد کسب سهمیه المپیک از این بانوی قهرمان نیز باشیم و در صورت اتفاق افتادن این امر، زهرا نعمتی اولین فردی از ایران است که توانسته همزمان در دو رویداد مهم المپیک و پارالمپیک شرکت کند.
وی طی دو سال گذشته و پس از مسابقات پارالمپیک لندن موفق به کسب جوایز متعددی از بنیادهای جهانی و بین‌المللی شده که هر کدام در نوع خود بسیار مهم و تاثیرگذار است.دیگر بانویی که طی دو سال اخیر خوش درخشیده، ساره جوانمردی، قهرمان طلایی بازی‌های پارآسیایی اینچئون است. جوانمردی پس از مسابقات پارآسیایی اینچئون توانست عنوان برترین ورزشکار زن 2014 آسیا را از کمیته پارالمپیک آسیا دریافت کند و با کسب دو نشان طلا از این بازی‌ها، به‌عنوان یکی از موفق‌ترین ورزشکاران ایران در سال 93 شناخته شود.
وی هم‌اکنون رکورددار جهان در رشته تپانچه بادی 10 متر است و در مسابقات جام جهانی لهستان نیز به‌عنوان برترین تیرانداز تپانچه جهان شناخته شد و با کسب نشان طلا از این مسابقات و نیز مسابقات جهانی آلمان، سالی طلایی را پشت سر گذاشت.
سیامند رحمان، وزنه‌بردار دسته فوق سنگین نیز دیگر ورزشکاری است که طی سال اخیر خبرساز بود، رحمان در نظرسنجی سایت رسمی کمیته بین‌المللی پارالمپیک و به انتخاب مردم جهان، به‌عنوان برترین ورزشکار ماه اکتبر در سال 2014 شناخته شد.
وی سال‌هاست عنوان قوی‌ترین مرد دارای معلولیت جهان را به اسم خود ثبت کرده و با نشان طلای پارالمپیک لندن، نشان طلای مسابقات جهانی و نشان طلای بازی‌های پارآسیایی اینچئون، یکی از پرافتخارترین ورزشکاران ایران به شمار می‌رود.
به دلیل محدودیت نوشتار، فرصت فراهم نیست از تمامی افتخارآفرینان جانباز و معلول نام ببرم. از این رو به ذکر افرادی که طی ماه‌های اخیر، بیشتر در منظر افکار عمومی قرار گرفتند بسنده کردم که البته همین نفرات هم به اندازه‌ای که در خور و شایسته بود، مورد توجه عموم نبوده‌اند.
به امید روزی که نام این ستارگان گمنام و تمامی افرادی که به نوعی در گسترش ورزش افراد دارای معلولیت فعالیت می‌کنند، بیش از پیش بدرخشد و مورد توجه قرار گیرد.
هاجر بزرگی
فعال حوزه معلولیت
سیامند رحمان را می‌شناسید؟ زهرا نعمتی را چه‌طور؟ تا به حال در مورد ساره جوانمردی مطلبی به گوشتان خورده است؟ شاید خیلی از ما جواب این سوالات را ندانیم، اما اگر از ما در مورد بازیکن فوتبال لیگ دسته چندم فوتبال سوال کنند، قطعا پاسخ‌های درخور توجهی خواهیم داشت!
موضوع این نوشتار، با توجه به فرارسیدن روز جهانی افراد دارای معلولیت، صحبت از ورزشکارانی است که با وجود محدودیت‌های جسمی و حرکتی، به توانمندی‌ها و جایگاه‌هایی دست یافته‌اند که برای بسیاری از ورزشکاران غیر معلول، همچنان دست نیافتنی است.
پیش از پرداختن به این موضوع به مروری کوتاه بر شکل‌گیری ورزش افراد دارای معلولیت در ایران و جهان می‌پردازم:
در دهه‌های اخیر، ورزش برای افراد دارای معلولیت در جهان اهمیت ویژه‌ای یافته است، آنقدر که برای آن رویدادی جداگانه همانند المپیک در نظر می‌گیرند و در پایان هر دوره از رقابت‌های المپیک تابستانی و زمستانی، یک دوره بازی‌های ویژه معلولان به نام پارالمپیک نیز برگزار می‌شود.
اولین دوره رقابت‌های پارالمپیک که بلافاصله پس از مسابقات المپیک و با استفاده از همان امکانات برگزار شد، به مسابقات پارالمپیک سئول در سال 1988 برمی‌گردد، پس از آن بازی‌های پارالمپیک به صورت منظم هر چهار سال یک بار و آخرین دوره آن نیز سال 2012 به میزبانی لندن برگزار شد و ایران در جایگاه یازدهم جهان ایستاد.
در سایر سطوح نیز ورزش افراد دارای معلولیت جایگاه خود را پیدا کرده است، این مساله را می‌توان از برگزاری مسابقات مختلف جهانی، پارآسیایی و... دریافت.
در ایران پس از انقلاب اسلامی، ورزش معلولان توامان با ورزش جانبازان جنگ تحمیلی شکل گرفت و به مرور تبدیل به یکی از پرافتخارترین عرصه‌های داخلی و خارجی شد. این مساله تا آنجایی پیش رفته که بسیاری از قله‌های فتح نشدنی و جایگاه‌های دست یافتنی برای ورزشکاران غیرمعلول، برای ورزشکاران جانباز و دارای معلولیت، دست یافتنی و محقق شده است؛ به‌گونه‌ای که در حال حاضر، ایران به‌عنوان یکی از موفق‌ترین کشورها در زمینه توسعه ورزش افراد دارای معلولیت و به خصوص در سطح ورزش قهرمانی شناخته می‌شود.
در ایران فدراسیون‌های ورزش جانبازان و معلولان، نابینایان و کم‌بینایان، متولی ورزش افراد دارای معلولیت جسمی و حرکتی هستند و زیر نظر کمیته ملی پارالمپیک که تشکیلاتی همسو با کمیته ملی المپیک است، فعالیت می‌کنند. در سطح جهانی نیز کمیته بین‌المللی پارالمپیک (IPC) ناظر بر فعالیت‌های کمیته‌های ملی که عضور این نهاد هستند، است.
البته ذکر این نکته نیز ضروری است دو فدراسیون ناشنوایان و پیوند اعضا نیز به‌عنوان دو نهاد خدمات‌دهنده به افراد دارای معلولیت شناخته می‌شوند که در سیستم جهانی نیز دارای فدراسیون‌های جهانی هستند. در ایران، فدراسیون ورزش‌های جانبازان و معلولان به‌عنوان فعال‌ترین نهاد مرتبط با افراد دارای معلولیت‌های جسمی و حرکتی شناخته می‌شود و در حال حاضر 18 رشته ورزشی را پوشش می‌دهد.
این فدراسیون با 32 هیات استانی در سطح کشور، نسبت به جذب افراد دارای معلولیت اقدام می‌کند، این هیات‌ها موظفند نسبت به جذب و شناسایی ورزشکاران اقدام کرده و با برگزاری مسابقات داخلی در سطح استان و منطقه، نفرات برتر را برای شرکت در اردوهای تیم‌های ملی معرفی کنند.
مسابقات قهرمانی کشور و لیگ‌های باشگاهی نیز فرصت خوبی است تا ورزشکاران دارای معلولیت سراسر کشور در کنار هم به رقابت بپردازند و از این طریق، ضمن فعال نگه داشته شدن رشته‌های ورزشی، نیروهای مورد نیاز تیم‌های ملی نیز شناسایی شوند.
با ذکر این توضیحات، ادامه نوشتار را بر افتخارآفرینی قهرمانانی متمرکز می‌کنم که با حداقل امکانات و تجهیزات، به جایگاه‌های رفیعی در سطح ورزش دنیا دست پیدا کرده‌اند. افرادی که برای درخشش آنها یک‌دهم بودجه فوتبال هم کافی است و بدون دیده شدن و پخش زنده و اسپانسر و سایر ملزومات ورزش قهرمانی، در گوشه گوشه کشور پهناور ایران، فعالیت می‌کنند.
هر چند در این مجال کوتاه امکان ذکر نام تمامی این عزیزان که طی سی و چند سال اخیر به نوعی برای کشورمان افتخار آفریدند، نیست، اما از ورزشکارانی نام می‌برم که طی ماه‌ها و سال‌های اخیر موفق شدند هر کدام به‌نوعی پرچم ایران را به اهتزاز درآورند.
از زهرا نعمتی می‌گویم، بانوی کماندار ایرانی که موفق شد برای اولین بار در طول تاریخ کشور به‌عنوان یک زن ایرانی نشان طلای پارالمپیک را به‌دست آورد، این اتفاق در حالی می‌افتد که در بخش ورزش المپیک، تاکنون هیچ بانوی ورزشکاری موفق به کسب نشان طلا نشده است.
زهرا نعمتی در مسابقات پارالمپیک لندن 2012 توانست برای اولین بار نشان طلای رشته تیرو کمان را برای ایران به ارمغان بیاورد و با توجه به توضیحاتی که در سطور فوق ارائه شد، اهمیت کار این ورزشکار قهرمان بیش از پیش مشخص می‌شود.
اما این افتخارات به همین جا ختم نشد، وی خرداد سال جاری با حضور در نشست عمومی سازمان ملل به‌عنوان نماینده ورزشکاران دارای معلولیت جهان سخن گفت و این سخنرانی او به‌عنوان یکی از 50 رویداد برتر سال 2014 به انتخاب کمیته بین‌المللی پارالمپیک انتخاب شد.
لحظه کسب مدال طلای نعمتی در لندن نیز به‌عنوان یکی از 25 رویداد برتر در 25 سال اخیر تاسیس IPC انتخاب شد که این دستاورد بسیار ارزشمندی برای جامعه ورزش ایران به شمار می‌رود.
نعمتی، با دعوت فدراسیون تیرو کمان، در اردوی افراد غیرمعلول نیز به صورت همزمان شرکت می‌کند و این اتفاق دور از دسترس نیست که در آینده‌ای نزدیک، شاهد کسب سهمیه المپیک از این بانوی قهرمان نیز باشیم و در صورت اتفاق افتادن این امر، زهرا نعمتی اولین فردی از ایران است که توانسته همزمان در دو رویداد مهم المپیک و پارالمپیک شرکت کند.
وی طی دو سال گذشته و پس از مسابقات پارالمپیک لندن موفق به کسب جوایز متعددی از بنیادهای جهانی و بین‌المللی شده که هر کدام در نوع خود بسیار مهم و تاثیرگذار است.دیگر بانویی که طی دو سال اخیر خوش درخشیده، ساره جوانمردی، قهرمان طلایی بازی‌های پارآسیایی اینچئون است. جوانمردی پس از مسابقات پارآسیایی اینچئون توانست عنوان برترین ورزشکار زن 2014 آسیا را از کمیته پارالمپیک آسیا دریافت کند و با کسب دو نشان طلا از این بازی‌ها، به‌عنوان یکی از موفق‌ترین ورزشکاران ایران در سال 93 شناخته شود.
وی هم‌اکنون رکورددار جهان در رشته تپانچه بادی 10 متر است و در مسابقات جام جهانی لهستان نیز به‌عنوان برترین تیرانداز تپانچه جهان شناخته شد و با کسب نشان طلا از این مسابقات و نیز مسابقات جهانی آلمان، سالی طلایی را پشت سر گذاشت.
سیامند رحمان، وزنه‌بردار دسته فوق سنگین نیز دیگر ورزشکاری است که طی سال اخیر خبرساز بود، رحمان در نظرسنجی سایت رسمی کمیته بین‌المللی پارالمپیک و به انتخاب مردم جهان، به‌عنوان برترین ورزشکار ماه اکتبر در سال 2014 شناخته شد.
وی سال‌هاست عنوان قوی‌ترین مرد دارای معلولیت جهان را به اسم خود ثبت کرده و با نشان طلای پارالمپیک لندن، نشان طلای مسابقات جهانی و نشان طلای بازی‌های پارآسیایی اینچئون، یکی از پرافتخارترین ورزشکاران ایران به شمار می‌رود.
به دلیل محدودیت نوشتار، فرصت فراهم نیست از تمامی افتخارآفرینان جانباز و معلول نام ببرم. از این رو به ذکر افرادی که طی ماه‌های اخیر، بیشتر در منظر افکار عمومی قرار گرفتند بسنده کردم که البته همین نفرات هم به اندازه‌ای که در خور و شایسته بود، مورد توجه عموم نبوده‌اند.
به امید روزی که نام این ستارگان گمنام و تمامی افرادی که به نوعی در گسترش ورزش افراد دارای معلولیت فعالیت می‌کنند، بیش از پیش بدرخشد و مورد توجه قرار گیرد.