1393 / 9 / 15، 01:50 صبح
روایتی از گردشگری ماجراجویانه افراد دارای معلولیت در ایران
با ما گردشگری پرهیجان را تجربه کنید
عاطفه نبوی
روزنامه نگار
برای بسیاری از افراد دارای معلولیت گردشگری با موانع متعددی در زمینه دسترسی به مراکز تفریحی و اقامتی همراه است این امر برنامه‌ریزی برای سفری عادی را با مشکلات و چالش‌های بی شماری از جمله یافتن محل اقامت، سیستم حمل‌و‌نقل و مراکز تفریحی-گردشگری قابل دسترسی روبه‌رو کرده است و قبل از هر مسافرت باید به‌دنبال پاسخ سوال‌های بیشماری بود.
برای افراد غیر‌معلولی که مسافرت می‌کنند مسائلی مانند امکان یا عدم امکان در استفاده از زیرساخت‌ها مطرح نیست و تنها کیفیت موضوعیت دارد. به راحتی می‌توان دریافت فرصت برابر در گردشگری برای افراد دارای معلولیت موضوعی فراموش شده است و به‌دلیل بی‌توجهی در طراحی زیرساخت‌ها عملا مسافرت و گردش برای این قشر از جامعه که 15 درصد از جمعیت کشور را تشکیل داده‌اند، با مشکلات بسیاری مواجه است.
در شرایطی که افراد دارای معلولیت در جامعه ما به‌دنبال حقوق ابتدایی و انسانی خود هستند موضوع گردشگری و تفریح شاید کم اهمیت به نظر بیاید، اما بی تردید تاثیر چشمگیری روی انگیزه و افزایش امید به زندگی آنها خواهد داشت.
گردشگری ماجراجویانه
در حالی که اصل موضوع گردشگری برای افراد دارای معلولیت با چالش‌های بسیار همراه است گروهی از این افراد در تلاشند تا به سمت گردشگری ماجراجویانه رفته و آن را تجربه کنند. برای افرادی که با محدودیت‌های فیزیکی مواجه هستند ماجراجویی و انجام کارها و فعالیت‌های پرهیجان انرژی و روحیه خاص خود را می‌طلبد. در این میان «سعید
ضروری »که دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی و مبتلا به دیستروفی (تحلیل رفتگی) عضلانی است از جمله افراد دارای معلولیتی است که لیست بلندی از فعالیت‌های پرهیجان را در کارنامه خود دارد و در حال حاضر با تشکیل گروه «ماجراجویان معلول ایران» به عقیده خود نوعی از نمایش توانمندی و ترویج زندگی پرنشاط را به کمک دوستان دارای معلولیتش انجام می‌دهد. ماجراجویی و انجام فعالیت‌های پرهیجان برای او گذشتن از مرز‌ها و محدودیت‌هاست، برای سعید تجربه فعالیت‌های اینچنینی در وهله اول به خاطر حس رضایت درونی و سپس نوعی فرهنگ‌سازی اجتماعی برای تغییر نگاه جامعه به مقوله معلولیت است.
تولد یک گروه
او بعد از تجربه پرواز با پرنده‌های فوق سبک (سسنا، کایت موتوردار، جایرو کوپتر، پاراگلایدر)، غواصی در دریا، کانو (نوعی قایق سبک دو نفره)، به فکر انجام این فعالیت‌ها بصورت گروهی می‌افتد و با راه‌اندازی وب‌سایت http://www.iadt.ir تلاش می‌کند تا این گروه و وب‌سایت برای بسیاری از افراد جامعه هم تلنگری برای زیستن تمام لحظات زندگی باشد و هم نگاهشان را به مقوله معلولیت تغییر دهد. سفر به جزیره کیش به‌صورت گروهی و تجربه غواصی در کنار دوستان ماجراجوی دارای معلولیتش (محمد مقدم شاد، حسین حاجی‌ها و مانی رضایی) تجربه‌ای متفاوت را رقم زد که مهم‌ترین بخش آن تجربه غواصی در سواحل گرم جزیره کیش بود. او معتقد است «سفر گروهی ما هر چند با مشکلاتی همراه بود، اما ارزشش را داشت و اگر همراهی و کمک دوستانمان مخصوصا آقای احسان مظلومی‌فرد به‌عنوان مربی غواصی نبود، انجام این کار برای ما امکان‌پذیر نمی‌شد. همیشه افرادی وجود دارند که با صبر و حوصله کمک می‌کنند تا بتوانیم مانند سایر افراد کارهای پرهیجان را تجربه کنیم.»
ماجراجویی واقعی
سویینگ یا همان آونگ بزرگ از جمله تجربه‌های خاصی بوده است که سعید ضروری همراه با سایر دوستانش تجربه‌اش کرده است. او می‌گوید: «تصور اینکه در ایران بتوانیم سویینگ را تجربه کنیم دور از ذهن بود، اما با پیشنهاد ایمان ملک صبح خیلی زود همراه با دوستان ماجراجو به دره هملون واقع در میگون رفتیم. تصوری از مسیر نداشتیم اما گروه «دسترسی با طناب» با تلاش زیاد و با کمک الاغ ما را به محل پرش بردند. دره‌ای سنگی که طناب‌ها و کابل‌های مخصوص سویینگ روی آن نصب شده بود و از قضا روز افتتاح رسمی این ورزش جدید بود که ما در مراسم افتتاح آن هم حضور داشتیم. با توجه به صعب‌العبور بودن مسیر رسیدن به کارگاهی در ارتفاع 80 متری، تیم اجرایی از کف دره و با استفاده از وینچ ما را یکی یکی به بالا منتقل کردند و من به خاطر ضعف عضلانی و عدم توانایی در نگه داشتن طناب همراه یکی از دوستان گروه دسترسی با طناب پریدم و سایر دوستان هم توانستند پرش با طناب و حرکت پاندولی 100 متری را تجربه کنند. بعد از برنامه سویینگ برنامه پرواز با کایت را داشتیم که آن هم گروهی انجام شد.»
این افراد که با مشکلات فراوان توانسته‌اند ماجراجویی کنند و دست به کارهای پرهیجان بزنند تصمیم گرفته‌اند با گسترش گروه، رسمی‌تر و منسجم‌تر عمل کنند. سعید ضروری در این باره می‌گوید: «یکی از اهداف من ساخت ابزار و وسایل مورد نیاز برای ماجراجویی‌های‌مان بوده است، اسکی مخصوص یکی از این موارد بوده که بر اساس مدل‌های خارجی ولی با توجه به نیاز افراد گروه طراحی کردم که آقای بهرام تقی‌نژاد کار ساخت آن را بر عهده گرفتند و امیدوارم به‌زودی بتوانیم اسکی را هم تجربه کنیم. با پیشنهاد آقای مقدم‌شاد تصمیم گرفته شد گروه «باما» یا همان باوری‌های ماجراجو تشکیل شود.
اعضای این گروه که بنیان‌گذاران آن دارای معلولیت هستند برآنند تا با تجربه کردن کارهای ماجراجویانه از تک تک لحظات زندگی لذت ببرند و به سایرین نشان دهند معلولیت یک تفاوت است و همواره می‌توان از زندگی لذت برد. آنها برآنند تا روحیه سرزندگی و نشاط را در همگان برانگیزانند و مشوقی باشند برای هزاران هزار نفری که در عین سلامتی تن از زندگی روزمره دلزده شده و با افسردگی دست به گریبانند.از این رو همه افراد ماجراجو چه دارای معلولیت و چه غیرمعلول می‌توانند در «باما» عضو شوند و در راستای تحقق تجربیات جدید ماجراجویانه کوشیده و سایر دوستان خود را همراهی کنند. تنها کافی است درخواست خود را روی سایت برای عضویت در «باما» بگذارند.
نحوه انتخاب و شرکت در برنامه‌ها
انتخاب برنامه‌ها با جست‌وجوی اطلاعات در مورد فعالیت‌های ماجراجویانه، میزان دسترسی، هزینه، ایمنی، نکات سلامتی مرتبط و ... آنها شروع می‌شود. سپس بر اساس اطلاعات لیستی از فعالیت‌های ماجراجویانه مناسب فصل تهیه شده و پس از به شور گذاشتن لیست، یکی از فعالیت‌ها و یک تاریخ مناسب انتخاب و هماهنگی‌های لازم جهت برگزاری و تجربه آن انجام می‌شوند. اعضای گروه می‌توانند با پر کردن فرمی رضایت و سلامت خود را جهت شرکت در هر برنامه اعلام کرده و با پرداخت هزینه فعالیت در آن شرکت کنند.
چرا عضو باما شویم
«باما» انجام فعالیت‌های ماجراجویانه متنوعی را در برنامه خود دارد. انجام انفرادی بسیاری از این فعالیت‌ها به‌ویژه برای افراد دارای معلولیت به‌سختی امکان‌پذیر است. به‌علاوه «باما» با رایزنی و هماهنگی‌های پیش از هر برنامه، سعی خواهد کرد هزینه برگزاری گروهی این فعالیت‌ها نسبت به انجام انفرادی آنها به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای مناسب‌تر باشد.
بنابراین عضویت در گروه علاوه‌بر لذت انجام گروهی یک فعالیت ماجراجویانه، امکان استفاده از امکانات و تسهیلات بیشتری را به اعضا اعطا خواهد کرد.
چالش‌ها و مشکلات
برای افراد با معلولیت‌های مختلف امکانات و شرایطی نیاز است تا بتوانند به گشت و گذار پرداخته و مسافرت کنند. نبود سیستم حمل‌و‌نقل مناسب برای افرادی که از ویلچر و واکر برای تردد استفاده می‌کنند از مهم‌ترین چالش‌های افراد دارای معلولیت است. همچنین نبود سرویس‌های بهداشتی مناسب برای معلولان، فقدان آسانسور یا بالابر در مراکز خرید، نامناسب بودن مراکز اقامتی حتی چند ستاره برای معلولین از جمله مواردی است که باعث می‌شود افراد دارای معلولیت مسافرت و گردش را از فهرست فعالیت‌های خود پاک کنند.
با ما گردشگری پرهیجان را تجربه کنید
عاطفه نبوی
روزنامه نگار
برای بسیاری از افراد دارای معلولیت گردشگری با موانع متعددی در زمینه دسترسی به مراکز تفریحی و اقامتی همراه است این امر برنامه‌ریزی برای سفری عادی را با مشکلات و چالش‌های بی شماری از جمله یافتن محل اقامت، سیستم حمل‌و‌نقل و مراکز تفریحی-گردشگری قابل دسترسی روبه‌رو کرده است و قبل از هر مسافرت باید به‌دنبال پاسخ سوال‌های بیشماری بود.
برای افراد غیر‌معلولی که مسافرت می‌کنند مسائلی مانند امکان یا عدم امکان در استفاده از زیرساخت‌ها مطرح نیست و تنها کیفیت موضوعیت دارد. به راحتی می‌توان دریافت فرصت برابر در گردشگری برای افراد دارای معلولیت موضوعی فراموش شده است و به‌دلیل بی‌توجهی در طراحی زیرساخت‌ها عملا مسافرت و گردش برای این قشر از جامعه که 15 درصد از جمعیت کشور را تشکیل داده‌اند، با مشکلات بسیاری مواجه است.
در شرایطی که افراد دارای معلولیت در جامعه ما به‌دنبال حقوق ابتدایی و انسانی خود هستند موضوع گردشگری و تفریح شاید کم اهمیت به نظر بیاید، اما بی تردید تاثیر چشمگیری روی انگیزه و افزایش امید به زندگی آنها خواهد داشت.
گردشگری ماجراجویانه
در حالی که اصل موضوع گردشگری برای افراد دارای معلولیت با چالش‌های بسیار همراه است گروهی از این افراد در تلاشند تا به سمت گردشگری ماجراجویانه رفته و آن را تجربه کنند. برای افرادی که با محدودیت‌های فیزیکی مواجه هستند ماجراجویی و انجام کارها و فعالیت‌های پرهیجان انرژی و روحیه خاص خود را می‌طلبد. در این میان «سعید
ضروری »که دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی و مبتلا به دیستروفی (تحلیل رفتگی) عضلانی است از جمله افراد دارای معلولیتی است که لیست بلندی از فعالیت‌های پرهیجان را در کارنامه خود دارد و در حال حاضر با تشکیل گروه «ماجراجویان معلول ایران» به عقیده خود نوعی از نمایش توانمندی و ترویج زندگی پرنشاط را به کمک دوستان دارای معلولیتش انجام می‌دهد. ماجراجویی و انجام فعالیت‌های پرهیجان برای او گذشتن از مرز‌ها و محدودیت‌هاست، برای سعید تجربه فعالیت‌های اینچنینی در وهله اول به خاطر حس رضایت درونی و سپس نوعی فرهنگ‌سازی اجتماعی برای تغییر نگاه جامعه به مقوله معلولیت است.
تولد یک گروه
او بعد از تجربه پرواز با پرنده‌های فوق سبک (سسنا، کایت موتوردار، جایرو کوپتر، پاراگلایدر)، غواصی در دریا، کانو (نوعی قایق سبک دو نفره)، به فکر انجام این فعالیت‌ها بصورت گروهی می‌افتد و با راه‌اندازی وب‌سایت http://www.iadt.ir تلاش می‌کند تا این گروه و وب‌سایت برای بسیاری از افراد جامعه هم تلنگری برای زیستن تمام لحظات زندگی باشد و هم نگاهشان را به مقوله معلولیت تغییر دهد. سفر به جزیره کیش به‌صورت گروهی و تجربه غواصی در کنار دوستان ماجراجوی دارای معلولیتش (محمد مقدم شاد، حسین حاجی‌ها و مانی رضایی) تجربه‌ای متفاوت را رقم زد که مهم‌ترین بخش آن تجربه غواصی در سواحل گرم جزیره کیش بود. او معتقد است «سفر گروهی ما هر چند با مشکلاتی همراه بود، اما ارزشش را داشت و اگر همراهی و کمک دوستانمان مخصوصا آقای احسان مظلومی‌فرد به‌عنوان مربی غواصی نبود، انجام این کار برای ما امکان‌پذیر نمی‌شد. همیشه افرادی وجود دارند که با صبر و حوصله کمک می‌کنند تا بتوانیم مانند سایر افراد کارهای پرهیجان را تجربه کنیم.»
ماجراجویی واقعی
سویینگ یا همان آونگ بزرگ از جمله تجربه‌های خاصی بوده است که سعید ضروری همراه با سایر دوستانش تجربه‌اش کرده است. او می‌گوید: «تصور اینکه در ایران بتوانیم سویینگ را تجربه کنیم دور از ذهن بود، اما با پیشنهاد ایمان ملک صبح خیلی زود همراه با دوستان ماجراجو به دره هملون واقع در میگون رفتیم. تصوری از مسیر نداشتیم اما گروه «دسترسی با طناب» با تلاش زیاد و با کمک الاغ ما را به محل پرش بردند. دره‌ای سنگی که طناب‌ها و کابل‌های مخصوص سویینگ روی آن نصب شده بود و از قضا روز افتتاح رسمی این ورزش جدید بود که ما در مراسم افتتاح آن هم حضور داشتیم. با توجه به صعب‌العبور بودن مسیر رسیدن به کارگاهی در ارتفاع 80 متری، تیم اجرایی از کف دره و با استفاده از وینچ ما را یکی یکی به بالا منتقل کردند و من به خاطر ضعف عضلانی و عدم توانایی در نگه داشتن طناب همراه یکی از دوستان گروه دسترسی با طناب پریدم و سایر دوستان هم توانستند پرش با طناب و حرکت پاندولی 100 متری را تجربه کنند. بعد از برنامه سویینگ برنامه پرواز با کایت را داشتیم که آن هم گروهی انجام شد.»
این افراد که با مشکلات فراوان توانسته‌اند ماجراجویی کنند و دست به کارهای پرهیجان بزنند تصمیم گرفته‌اند با گسترش گروه، رسمی‌تر و منسجم‌تر عمل کنند. سعید ضروری در این باره می‌گوید: «یکی از اهداف من ساخت ابزار و وسایل مورد نیاز برای ماجراجویی‌های‌مان بوده است، اسکی مخصوص یکی از این موارد بوده که بر اساس مدل‌های خارجی ولی با توجه به نیاز افراد گروه طراحی کردم که آقای بهرام تقی‌نژاد کار ساخت آن را بر عهده گرفتند و امیدوارم به‌زودی بتوانیم اسکی را هم تجربه کنیم. با پیشنهاد آقای مقدم‌شاد تصمیم گرفته شد گروه «باما» یا همان باوری‌های ماجراجو تشکیل شود.
اعضای این گروه که بنیان‌گذاران آن دارای معلولیت هستند برآنند تا با تجربه کردن کارهای ماجراجویانه از تک تک لحظات زندگی لذت ببرند و به سایرین نشان دهند معلولیت یک تفاوت است و همواره می‌توان از زندگی لذت برد. آنها برآنند تا روحیه سرزندگی و نشاط را در همگان برانگیزانند و مشوقی باشند برای هزاران هزار نفری که در عین سلامتی تن از زندگی روزمره دلزده شده و با افسردگی دست به گریبانند.از این رو همه افراد ماجراجو چه دارای معلولیت و چه غیرمعلول می‌توانند در «باما» عضو شوند و در راستای تحقق تجربیات جدید ماجراجویانه کوشیده و سایر دوستان خود را همراهی کنند. تنها کافی است درخواست خود را روی سایت برای عضویت در «باما» بگذارند.
نحوه انتخاب و شرکت در برنامه‌ها
انتخاب برنامه‌ها با جست‌وجوی اطلاعات در مورد فعالیت‌های ماجراجویانه، میزان دسترسی، هزینه، ایمنی، نکات سلامتی مرتبط و ... آنها شروع می‌شود. سپس بر اساس اطلاعات لیستی از فعالیت‌های ماجراجویانه مناسب فصل تهیه شده و پس از به شور گذاشتن لیست، یکی از فعالیت‌ها و یک تاریخ مناسب انتخاب و هماهنگی‌های لازم جهت برگزاری و تجربه آن انجام می‌شوند. اعضای گروه می‌توانند با پر کردن فرمی رضایت و سلامت خود را جهت شرکت در هر برنامه اعلام کرده و با پرداخت هزینه فعالیت در آن شرکت کنند.
چرا عضو باما شویم
«باما» انجام فعالیت‌های ماجراجویانه متنوعی را در برنامه خود دارد. انجام انفرادی بسیاری از این فعالیت‌ها به‌ویژه برای افراد دارای معلولیت به‌سختی امکان‌پذیر است. به‌علاوه «باما» با رایزنی و هماهنگی‌های پیش از هر برنامه، سعی خواهد کرد هزینه برگزاری گروهی این فعالیت‌ها نسبت به انجام انفرادی آنها به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای مناسب‌تر باشد.
بنابراین عضویت در گروه علاوه‌بر لذت انجام گروهی یک فعالیت ماجراجویانه، امکان استفاده از امکانات و تسهیلات بیشتری را به اعضا اعطا خواهد کرد.
چالش‌ها و مشکلات
برای افراد با معلولیت‌های مختلف امکانات و شرایطی نیاز است تا بتوانند به گشت و گذار پرداخته و مسافرت کنند. نبود سیستم حمل‌و‌نقل مناسب برای افرادی که از ویلچر و واکر برای تردد استفاده می‌کنند از مهم‌ترین چالش‌های افراد دارای معلولیت است. همچنین نبود سرویس‌های بهداشتی مناسب برای معلولان، فقدان آسانسور یا بالابر در مراکز خرید، نامناسب بودن مراکز اقامتی حتی چند ستاره برای معلولین از جمله مواردی است که باعث می‌شود افراد دارای معلولیت مسافرت و گردش را از فهرست فعالیت‌های خود پاک کنند.