قران و خواص اذکار و ادعیه

[مصطفی]

تفسیر سوره عصر



(بسم الله الرحمن الرحیم)

فضای سخن

قسم به روزگار برای بیان خسران انسان حاکی از تاکید خدا براین معنی است و این تاکید نشان دهنده غفلت از خسران خویش بر اثرگذر زمان است.



سیر هدایتی

خدای حکیم در ابتدای این سوره به زمان سوگند یاد کرده است:

(والعصر:سوگندبه عصر)

نقش سوگند تاکید جواب سوگند است:

(ان الانسان لفی خسر:که همانا انسان در خسران است)



مرا د ازاین سوگند وجواب چیست؟چرا انسان در خسران است وچرا خدای مهربان برای تاکید این مفهوم به زمان سوگند یاد کرده است؟پاسخ این پرسش ها در ارتباط این سوگند با جوابش نهفته است انسان در این دنیا مانند مسافر است و این دنیا خانه اصلی او نیست بلکه باید در دنیا تجارتی انجام دهد و به وطن اصلی خویش بازگردد و با سود این تجارت است که در وطن اصلی خود ساکن خواهد شد.

هر تجارتی نیازمند سرمایه است و سرمایه انسان در تجارتخانه دنیا (عمر محدود نامعلوم)است. این سرمایه ذاتا در حال از دست رفتن است چرا که جنس عمر زمان است و گذر زمان قهری است. بنابراین انسان قدرت ندارد تا مانع از دست رفتن سرمایه عمر خویش شود و باید حداکثر استفاده را از این سرمایه ببرد.دین نمی گذارد که این فرصت محدود به پایان برسد ودست تاجر از این سرمایه خالی شود.سوگند به زمان در حال گذر انسان در خسران است!



یخ فروشی را تصور کنید که در گرمای تابستان چند قالب یخ روی گاری دستی گذاشته و باید آن را بفروشد اگر به اندازه کافی مشتری نداشته باشد یخ ها به سرعت آب خواهند شد ودر زمانی کوتاه همه سرمایه اش هدر خواهد رفت.اگر یخ ها را سرمایه عمر ویخ فروش را انسان تصور کنیم خواهیم دید که عمر انسان به سرعت همان یخ وحتی سریعتر از آن در حال آب شدن است.



تعبیر(لفی خسر)بیانی است مبالفه آمیز از غرق شدن همه انسانها در خسارت.

با لحاظ این نکته که الف و لام در کلمه (الانسان)برای جنس است از این تعبیر می توان استفاده کرد که اصل اولیه در انسان خسران است وخلاف آن محتاج دلیل است.برخلاف تصور رایج اصل اولیه سعادت ونجات نیست اگر انسان خود را رها کند حتما دچار خسارت می شود.



پس چه باید کردآیا برای رهایی از این خسران راهی نیست؟



سوره در ادامه با ذکر یک استثناء تنها راه نجات از قاعده عمومی خسران را بیان میکند:



(الا الذین امنوا و عملوا الصالحات و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر:مگر کسانی که ایمان آوردند و آنچه را صالح است عمل کردند و یکدیگر را به حق توصیه کردند و یکدیگر را به صبر توصیه کردند)

آری تنها کسانی از قاعده عمومی خسران در امان هستند که ایمان آوردند و به برنامه صالح عمل کردند ایشان به ایمان فردی اکتفا نکردند بلکه یکدیگر را به حق سفارش کردند و به صبر فرا خواندند " آنان در قبال آنچه از دست می دهند متاعی بس گرانبها به دست می آوردند با بهای عمر خویش رضای خدا وسعادت ابدی را کسب می کنند خسارت نمی کنند بلکه سودی شگفت و بی نهایت نصیبشان می شود.



جهت هدایتی:

هشدار : انسان در خسران !



بحث روایتی:

1- در تفسیر قمی به سند خود از عبدالرحمن بن کثیر از امام صادق(ع)نقل کرده که در تفسیر آیه "(الا الذین امنوا...)" در این جمله خدای تعالی اهل صفوت از خلق خود را استثناء کرده (تفسیر قمی-ج2-ص441) مولف: و در ذیل روایت ایمان را بر ایمان ولایت علی (ع) و تواصی به حق را بر توصیه ذریات و نسلهای خود به ولایت علی(ع) تطبیق نموده است.



2-و در درالمنثور است که ابن مردویه از ابن عباس روایت کرده که در تفسیر آیه " (و العصر ان الانسان لفی خسر)" گفته : منظور از این انسان ابو جهل بن هشام است. و در تفسیر آیه " الا الذین امنوا وعملوا الصالحات" گفته : منظور علی و سلمان است.(الدر المنثور-ج6-ص392)