همراه با کلام آسمانی

[ملیحه]

بسم الله الرحمن الرحیم

حفظ و مرور آيات مشابه
بحث «آيات مشابه» به عبارات، آيات و صفحاتي از قرآن كريم مربوط مي‌شود كه كلمات و جملات آنها با هم شباهت‌هايي دارند و همين شباهت‌ها مي‌توانند حافظ قرآن را به هنگام مرور و يادآوري با مشكل مواجه سازند. بحث آيات مشابه معمولاً پس از افزايش حجم محفوظات حافظ براي او مطرح مي‌شود و هر قدر ميزان محفوظات حافظ بيشتر باشد، اين مسئله براي او ملموس‌تر است. پيرامون حفظ و مرور آيات مشابه راهكارها و نكاتي وجود دارد كه ذيلاً به آنها اشاره مي‌كنيم:
1ـ حافظ قرآن بايد با شناسايي مكان‌ها و مواضع آيات مشابه، به هنگام حفظ آنها دقت و تمركز بيشتري به خرج دهد و نسبت به آيات و صفحات غيرمشابه وقت و حساسيت بيشتري قائل شود.
همچنین لازم است با مقايسه قسمت‌هاي مشابه با يكديگر، دقيقاً مواضع اختلاف و تمايز آنها شناسايي شود
2ـ در هنگام مرور و تثبيت آيات مشابه نيز لازم است دقت و زمان بيشتري اختصاص يابد و میزان تکرار و مرور این قسمتها از قسمتهای دیگر بیشتر باشد.
3ـ قرار دادن نشانه‌ها و رموز ويژه هم مي‌تواند به حافظ قرآن در رفع مشكل مواجهه با آيات مشابه كمك كند. دستيابي به اينگونه رموز هم نیازمند دقت و توجه حافظ است. به تجربه ثابت شده است كه پايبندي هرچه بيشتر به برنامه مرور و تكرار محفوظات، حافظ قرآن را براي دستيابي به اينگونه نشانه‌ها بهتر ياري خواهد كرد. به دو نمونه از اين نشانه‌ها توجه كنيد:

•در مورد عبارات پاياني آيات 176 (وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ)، 177 (وَلهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ) و 178 (وَلَهْمُ عَذَابٌ مُّهِينٌ) در سوره مباركه آل عمران، استفاده از رمز «عام» توصيه شده است. اين رمز از كنار هم قرار گرفتن حرف اول كلمات پاياني اين سه آيه (يعني «ع»، «ا» و «م») پديد مي‌آيد.
•عبارت (لِيَكْفُرُواْ بِمَا آتَيْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُواْ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ) در آيات 55 سوره مباركه نحل و آيه 34 سوره مباركه روم عيناً‌ تكرار شده است. همين عبارت با اندكي تفاوت و به صورت (لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ وَلِيَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ) در آيه 66 سوره مباركه عنكبوت آمده است. براي پرهيز از اشتباه در قرائت اين عبارت در مواضع سه‌گانه فوق، يادسپاري نام سوره‌ها يا استفاده از رمز «يكي در ميان» مي‌تواند مفيد باشد؛ توضيح آنكه حافظ به هنگام مرور بايد توجه داشته باشد كه سوره مباركه عنكبوت ـ كه داراي عبارت متفاوت است ـ در ميان دو سوره ديگر واقع شده، و با تكيه بر همين نكته عبارت مورد نظر را به درستی تلاوت نمايد.
4ـ يكي از فوائد «حفظ شماره آيات» كمك به حافظ در تشخيص درست موارد مشابه است.
5ـ اگر عملي كردن هيچيك از راهكارهاي قبلي براي حافظ ممكن نيست، داشتن برنامه مرور منظم و پيوسته و پايبندي به اجراي آن و نيز عمل به برنامه تثبيت محفوظات ـ كه در درس هفتم كيفيت آن را بيان كرديم ـ خودبخود مشكل حافظ را در مورد آيات مشابه برطرف خواهد نمود.
6ـ راهكار ديگري كه از سوي بسياري از حافظان باتجربه مطرح مي‌شود «نگارش و نوشتن» آيات و قسمتهاي مشابه و مقایسه نمودن آنها با یکدیگر است. به طور كلي نگارش محفوظات تأثير بسزايي در تثبيت بهتر آنها در ذهن دارد
نکته
نگارش کل قرآن توسط حافظ قرآن از سوی بسیاری از کارشناسان حفظ مطرح شده است؛ به این ترتیب که حافظ قرآن پس از حفظ هر صفحه و تسلط بر آن، آن را در دفتری مخصوص با دقت و با رعایت همه نکات رسم الخطی بنویسد
تا اینجا مطالب دوستان عزیزم بسیار خرسند می شوم که نکته و پیشنهاد و پرسشتون ،مخصوصا" انتقادهاتون رو از طریق پیام خصوصی مطرح کنید.با تشکر.

قرآن همیشه حافظتان باشد