: دانستنیهایی درباره عفونت، حساسیت و فشار بالای چشم

[صدف]

یک متخصص و جراح چشم ضمن اشاره به بیماری‌های مختلف چشمی، تاکید کرد که بالا ماندن فشار چشم برای مدت طولانی، باعث ایجاد صدمه به عصب بینایی و نهایتا کم‌بینایی و نابینایی دائمی می‌شود. به گزارش"انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران"به نقل از ایسنا،دکتر طاهری ، افزود: درمان عفونت‌های چشم معمولا قطره یا پماد آنتی‌بیوتیک موضعی مثل قطره کلرامفنیکل یا پماد ارتیرومایسین است. شستشوی چشم با چای سرد نیز برای تسکین علایم و کاهش ترشحات مفید است.وی افزود: باید دانست که رعایت بهداشت در موارد عفونت چشم، بسیار مهم است؛ چون این عفونت‌ها واگیر داشته و به راحتی از فرد مبتلا قابل سرایت به افراد سالم است. از جمله راه‌های سرایت، دست دادن و روبوسی با افراد مبتلا و استفاده از حوله مشترک است. لازم به یادآوری است که نباید انتظار داشت که با شروع درمان با قطره یا پماد آنتی‌بیوتیک بلافاصله عفونت بهبود یابد و معمولا این بیماری باید سیر خود را طی کرده و به تدریج بهبود ‌یابد. در بعضی موارد مانند عفونت‌های چشمی کودکان زیر پنج سال با بعضی باکتری‌ها مثل هموفیلوس یا میکروب سوزاک علاوه بر درمان موضعی باید درمان با آنتی بیوتیک خوراکی یا تزریقی نیز انجام شود.

این متخصص چشم بیان کرد: در آلرژی و حساسیت‌های چشمی علاوه بر قرمزی چشم معمولاً خارش و گاهی اشک‌ریزش نیز وجود دارد ولی خارش علامت بارز است. پیدا کردن ماده ایجادکننده حساسیت (آلرژن) در بعضی موارد مانند یکی لوازم آرایش، گرده گیاهان در بهار و یا حتی پر بالش آسان است ولی در اکثر موارد پیدا کردن ماده ایجادکننده حساسیت مشکل است و باتوجه به اینکه هزاران ماده حساسیت‌زا در هوای تنفسی به خصوص در شهرهای بزرگ وجود دارد گاهی یافتن عامل آلرژن امکان‌پذیر نیست.

وی تاکید کرد: حساسیت‌های چشم معمولاً زودگذر و موقتی بوده و بعد از چند روز حتی بدون درمان بهبود می‌یابند ولی در بعضی موارد مانند ورم بهاره ملتحمه یا انواع آتوپیک، حساسیت سیر چندماهه و یا چند ساله داشته و برای درمان نیاز به استفاده طولانی از دارو است. درمان حساسیت‌های معمول چشمی شامل استفاده از قطره‌های موضعی مثل قطره آناپریدین، فلوکورت و کرومولین و استفاده از کمپرس سرد است. خنک کردن چشم‌ها و کمپرس سرد به صورت قابل توجهی علایم را تسکین می‌دهد.وی خاطر نشان کرد: باید به خاطر داشت که سطح قرنیه چشم از نظر حس درد، غنی‌ترین نقطه بدن است و خراش‌های سطحی که در نقاط دیگر بدن ممکن است هیچ علامتی را ایجاد نکنند، در سطح قرنیه با علایم فراوانی مانند قرمزی، سوزش، اشک‌ریزش و احساس جسم خارجی در پشت پلک، خود را نشان می‌دهند. پس احساس جسم خارجی در چشم لزوما به معنای وجود جسم خارجی در چشم نیست و گاهی به خاطر خراش‌های سطح قرنیه است. در مورد خراش‌های قرنیه پس از معاینه چشم و اطمینان از وجود نداشتن جسم خارجی معمولا پانسمان چشم و استفاده از یک آنتی‌بیوتیک موضعی برای جلوگیری از عفونت باعث بهبود علایم می‌شود. پانسمان به صورت خارجی یا به صورت لنز پانسمانی بوده و معمولا پس از یکی دو روز برداشته می‌شود.طاهری اشاره کرد: اجسام خارجی نیز باعث ایجاد علایمی شبیه خراش‌های قرنیه یعنی قرمزی، سوزش، آبریزش و احساس جسم خارجی می‌شوند. در این موارد باید ابتدا چشم با آب شستشو داده شود و اگر جسم خارج نشد، کوشش بیشتری برای خروج آن انجام نشود؛ چراکه باعث آسیب بیشتر می‌شود و لازم است به چشم پزشک مراجعه شود. چشم پزشک زیر میکروسکوپ اقدام به معاینه چشم و در آوردن جسم خارجی کرده و پس از آن معمولا چشم پانسمان شده و آنتی‌بیوتیک موضعی تجویز می‌شود.

وی بیان کرد: بالا رفتن فشار چشم به صورت حاد (گلوکوم حاد زاویه بسته) باعث ایجاد درد و قرمزی چشم همراه با تاری دید و نیز در بعضی موارد سردرد و تهوع و استفراغ می‌شود. این حالت معمولا در حوالی غروب در خانم‌های میانسال ایجاد می‌شود. در این بیماری که آب سیاه حاد نیز نامیده می‌شود به خاطر بسته شدن راه خروجی مایع زلالیه در چشم و تجمع آن، فشار چشم ناگهان بالا می‌رود که این بالا رفتن فشار باعث ایجاد درد و قرمزی چشم، تاری دید و دیدن هاله اطراف اشیاء و نیز سردرد و تهوع و استفراغ می‌شود. در این بیماری باید با استفاده از داروهای موضعی و خوراکی و تزریقی فشار چشم پایین آورده شده و سپس برای جلوگیری از ایجاد حمله مجدد برای بیمار لیزردرمانی برای هر دو چشم انجام شود.

وی اضافه کرد: بالا ماندن فشار چشم برای مدت طولانی باعث ایجاد صدمه به عصب بینایی و خود چشم و کم‌بینایی و نابینایی دائمی می‌شود. البته باید دانست که سردرد در اکثر موارد علت چشمی ندارد و بیشتر به خاطر مشکلات مغز و اعصاب (نورولوژیک) است. حتی در یک مورد سردرد که سردرد خوشه‌ای نامیده می‌شود، سردرد یکطرفه همراه با قرمزی و اشک‌ریزش چشم همان طرف است که این مورد نباید با مشکلات چشمی اشتباه شود. این را نیز باید به خاطر داشت که بیماری گلوکوم (آب سیاه) همیشه با سردرد همراه نیست و نوع مزمن آن در مراحل اولیه هیچ علامتی برای بیمار ایجاد نمی‌کند و تنها در موارد پیشرفته است که باعث اختلال در میدان بینایی و کاهش بینایی می‌شود.

طاهری ادامه داد: در نوع مزمن آب سیاه که اتفاقا شایع‌ترین نوع آن است، فقط معاینه توسط چشم پزشک می‌تواند به تشخیص بیماری کمک کند. درمان بیماری گلوکوم (آب سیاه) با داروهای کاهنده فشار چشم در مراحل اولیه می‌تواند از آسیب‌های بیشتر به چشم و عصب بینایی جلوگیری کرده و فرد زندگی و بینایی طبیعی داشته باشد. باز هم یادآوری می‌شود که افزایش فشار چشم در نوع مزمن بیماری آب سیاه (گلوکوم) در مراحل اولیه برای بیمار هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و بیمار سردرد، قرمزی چشم یا سایر علائم چشمی ندارد.

وی تصریح کرد: خشکی چشم در بعضی موارد به تنهایی و در بعضی موارد همراه با بیماری‌های سایر اعضاء‌ بدن است. مثلا در سندرم شوگرن خشکی چشم همراه با خشکی دهان و سایر مخاط‌ها است. در بعضی بیماری‌های روماتیسمی نیز خشکی چشم یکی از علایم بیماری است. خشکی چشم و کمبود اشک علایمی مثل احساس جسم خارجی، سوزش، قرمزی چشم و آب‌ریزش از چشم را ایجاد می‌کند. این علایم در فصول گرم و خشک و مناطق خشک و هوای آلوده شدید می‌شود. برخلاف تصوری که از نام آن برمی‌آید، آب‌ریزش و اشک‌ریزش به خاطر تحریک سطح چشم یکی از علایم خشکی چشم است. درمان خشکی چشم در موارد خفیف و متوسط شامل قطره‌های جایگزین اشک و نرم‌کننده‌ها مانند انواع قطره‌های اشک مصنوعی و مواد نرم‌کننده است. در موارد شدیدتر گاهی نیاز به اقدامات دیگر مانند بستن مجراهای خروج اشک در چشم برای جلوگیری از خروج اشک از چشم و سایر اقدامات است.طاهری افزود: مشکلات پلک‌ها مثل بلفاریت (عفونت و التهاب لبه‌های پلک) می‌تواند باعث سوزش، قرمزی چشم و احساس جسم خارجی شود. در بلفاریت، التهاب و عفونت لبه‌های پلک وجود دارد. در مواردی شوره‌های ریزی به لبه‌های پلک و ریشه مژه‌ها می‌چسبد. التهاب پلک در موارد شدید با چشم غیرمسلح نیز به صورت قرمزی و ضخیم‌شدگی لبه پلک‌ها و کم پشت شدن مژه‌ها قابل مشاهده است. در این موارد معمولا قرمزی چشم نیز وجود دارد. درمان اکثر موارد بلفاریت (عفونت و التهاب لبه پلک) شامل بهداشت لبه پلک است. بهداشت لبه پلک شامل شستشوی لبه پلک و ریشه مژه‌ها با کف شامپو بچه و ماساژ پلک‌ها، حوله گرم (کمپرس گرم پلک‌ها) است.وی در پایان گفت: در موارد شدید نیاز به درمان دارویی موضعی و خوراکی است. در بعضی موارد قرمزی چشم به خاطر مشکلات در محل رویش مژه‌ها به صورت مژه‌های نابجا یا به داخل برجسته شدن مژه‌ها یا به داخل برگشتن لبه پلک است. گاهی هم به خاطر بیماری قبلی مثل تراخم و ... نامنظمی در لبه پلک وجود دارد که باعث ایجاد مشکل می‌شود. در این موارد در صورتی که علایم با درمان‌هایی مثل اشک مصنوعی و پمادهای نرم‌کننده بهبود نیابد، معمولا نیاز به جراحی برای اصلاح وضعیت غیرطبیعی وجود دارد.