:وجود یک اهداکننده کاملا مطابق برای درمان سرطان های خونی کاملا ضروری نیست

پیوند مغز استخوان یک درمان حیات بخش برای بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان های خونی مانند لوکمیا و لنفوما است. در حال حاضر، در روش گلد استاندارد، سلول های بنیادی خون ساز از اهدا کننده ای که می تواند خواهر یا برادر کاملا مطابق باشد به دست می آید تا خطر رد پیوند و سایر مشکلات را به حداقل برساند. با این حال همه بیماران دارای اهداکننده کاملا مطابق نیستند.
به گزارش "انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران" به نقل از medicalxpress، برخی از مراکز سرطانی به دنبال این هستند که دریابند اهداکننده های نیمه مطابق نیز می توانند به خوبی اهداکننده کاملا مطابق عمل کنند یا خیر. در یک مقایسه جزء به جزء محققین نشان داده اند که گیرنده هایی که اهداکننده نیمه مطابق دریافت می کنند مانند گیرنده ای عمل می کنند که سلول ها را از یک اهداکننده کاملا مطابق دریافت می کنند و این می تواند پیشرفت بزرگی برای کسانی باشد که به سلول های کاملا مطابق دریافت نمی کنند. این اولین مطالعه ای است که به این مقایسه اقدام کرده است. محققین در دانشگاه توماس جفرسون می گویند که شبهاتی وجود داشت که آیا تفاوت ها در نتایج بین دریافت سلول از اهداکننده کاملا مطابق یا نیمه مطابق بدلیل کیفیت این تطابق است یا روش ها و استراتژی هایی که قبل و بعد از استفاده از سلول های اهداشده مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه محققین اطلاعات سه ساله بدست آمده از گیرنده های نیمه مطابق که طی یک پروتکل دو مرحله ای سلول را دریافت کرده بودند با گیرنده های کاملا مطابقی که آن ها نیز از یک پروتکل دو مرحله ای استفاده کرده بودند مقایسه کردند. سه سال بعد از پیوند تفریبا 70 درصد بیماران در هر دو گروه هنوز زنده بودند و نشانه ای از سرطان وجود نداشت. اگر نتیجه خوبی نباشد اما بهتر از نتایج گذشته است. اما مزیت اهداکننده نیمه مطابق چیست؟ اول اینکه، هر فردی یک اهداکننده کاملا مطابق در خانواده اش ندارد(تنها 30 درصد افراد این شانس را دارند). از طرف دیگر، اهداکننده های غیر فامیل ثبت نام کرده یا خون بند ناف می تواند منبع جایگزینی باشد که آن هم برا بیمارانی که مدت زمان کوتاهی وقت دارند گران قیمت و زمان بر است. یافتن اهداکننده های نیمه مطابق در بین وابستگان بیمار راحت تر است و می تواند ظرف چند روز صورت گیرد. اگرچه چندین روش برای انجام این پیوندهای نیمه مطابق وجود دارد اما باز هم محققین به دنبال موثرترین راه هستند و از یک روش دو مرحله ای استفاده کردند. در واقع به جای استخراج سلول های بنیادی از مغز استخوان که می تواند برای اهداکنندگان دردناک و خطرناک باشد، این روش دو مرحله ای از سلول های بنیادی بدست آمده از خون استفاده کردند. این امر به محققین اجازه می دهد که تعداد سلول های ایمنی یا سلو لهای T که با سرطان مبارزه می کنند و سلول های بنیادی که منبع خونی بیمار را جایگزین می کنند، کنترل کنند. این که ما تعداد درستی سلول های T داریم به ما در انجام درست درمان اطمینان بیشتری می دهد به نحوی که تعداد کم این سلول ها منجر به شکست سرطان و عود مجدد آن می شود و تعداد زیاد آن ها نیز منجر به GVHD خواهد شد که برای بیمار خطرناک است. در این پروتکل دو مرحله ای، بیماران در ابتدا سلول های T را دریافت می کنند و سپس داروی سیکلوفسفامید را نیز دریافت می کنند که به فعال بودن بیشتر این سلول ها منجر می شود. سپس سلول های بنیادی جایگزین کننده خون و سیستم ایمنی به آن ها داده می شود. نتایج اولیه این مطالعه نشان داده است که این پروتکل دو مرحله ای موجب شده است که سلول های اهدا شده سه تا چهار روز زودتر از پروتکل یک مرحله ای پیوند شوند. این امر مدت بستری شدن بیمار و خطر رد پیوند و عفونت را کاهش می دهد. نتایج این مطالعه بسیار جالب است و پیشنهاد می کند نتایج اهدا کننده های نیمه مطابق مشابه با اهداکننده های مطابق است.