معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان غذا و دارو جزئیات سامانه رهگیری و ردیابی کالاهای سلامت محور و از جمله دارو را تشریح کرد. به گزارش"انجمن آرپی، لبر و اشتارگات در ایران" به نقل از ایسنا، دکتر اکبر عبداللهی اصل سامانه رهگیری و ردیابی دارو را قسمتی از سامانه جامع برای مدیریت اطلاعات در محدوده سازمان غذا و دارو دانست گفت: قرار است در قالب این برنامه تمام کالاهای سلامت شامل دارو، غذا، مواد خوراکی، آشامیدنی، آرایشی - بهداشتی، داروهای طب سنتی و مکمل‌ها را از ابتدای زنجیره تامین یعنی از بدو تولید یا واردات پیگیری و کمیت و شاخص‌های بازاری آنها را تا زمانی که به دست مصرف کننده می‌رسد، کنترل شود. وی ادامه داد: برای اجرای این برنامه یک سری پیش نیازها داشتیم و همزمان باید یکسری از ضوابط، قوانین و مقررات ما اصلاح و برخی از فرایندهای ما نیز درست می‌شد. از ابتدای دولت جدید و از زمان حضور دکتر دیناروند در سازمان غذا و دارو، اقدامات مربوط به این امر آغاز شده و در جریان است. به گفته وی، سامانه جامع رهگیری و ردیابی در حال حاضر اجرایی شده و به صورت مرحله‌ای پیش می‌رود. به این صورت که ابتدا باید اطلاعات پایه مورد نیاز را جمع آوری کنیم. در حال حاضر شرکت‌های دارویی ثبت کرده‌اند و ما آنها را چک کرده‌ایم و قسمت اول این برنامه یعنی دارو را پیش می‌بریم.

*برچسب شبنم و اما و اگرهایش*
وی در مورد قسمت دیگر این برنامه با بیان اینکه یک معضل و بدبینی در جامعه و در بین مسئولان در مورد طرح‌های قدیمی مثل "طرح شبنم" پیش آمده بود، اظهار کرد: ابتدا باید این مقاومت را می‌شکستیم و بعد این سامانه را به طور جدی دنبال می‌کردیم. رهگیری ما به این صورت است که تمام کالاهای سلامت محور ما حاوی یک کد یونیک می‌شوند که دارای فرمت جدید است و این سامانه اطلاعاتی مانند بارکد، سری ساخت، تاریخ انقضا و ... را به صورت متمرکز در یک فرمت جدید ارائه می‌دهد.

*الکترونیکی شدن نسخ، فاز پایانی راه‌اندازی سامانه ردگیری دارو*
عبداللهی اصل با اشاره به کشورهایی مثل ترکیه که اقداماتی مشابه این برنامه را اجرایی کرده‌اند، گفت: کشورهای دیگر نیز کمابیش آن را دنبال می‌کنند. در این فاز ما مسیر دارو را کنترل می‌کنیم و در فاز آخر این برنامه به نسخه الکترونیک در کارهای فنی مانند کنترل نسخ، منطقی کردن مصرف دارو، APR، PMS و غیره را از این مسیر پیگیری می‌کنیم. عبدالهی اصل در توضیح تفاوت روش اجرای این برنامه با طرح‌هایی مثل شبنم افزود: ذهنیتی که پشت طرح‌هایی مثل شبنم وجود داشت، درست بود، اما نکته‌ای که در روش اجرا وجود دارد این است که ما باید کالاهایی را که برایمان اهمیت بیشتری دارند را پیگیری می‌کردیم.

*داروها کددار می‌شوند*
وی با بیان اینکه در این برنامه، کالا قسمتی از خود بسته بندی کالا است، گفت: در این برنامه صاحب بسته بندی کالا نیز خود صاحب کالاست. یعنی اگر تولید کننده این کد را درج نکند و فردی این کد را به بازار، فروشنده یا پخش بدهد در آن زمان مسیر آمدن قاچاق در بازار را هم باز کرده است. نکته دیگر اینکه اگر یک سامانه مرکزی وجود نداشته باشد که کدها را مدیریت کند، استعلام مردم هم هیچ اثری ندارد. یعنی مردم روی قفسه فلان مغازه نگاه می‌کنند و با دیدن برچسب‌ها و بارکدهای مختلف نسبت به طرح بدبین می‌شوند. اما روش اجرای ما در این برنامه به این صورت است که تمام داروها و کالاهای سلامت محور ما کددار می‌شود و این کد از بدو ورود کالا به بازار توسط خود تولید کننده زده می‌شود. معاونت نظارت و برنامه ریزی سازمان غذا و دارو با اشاره به تاثیر این طرح در کنترل و کاهش داروی قاچاق، گفت: این طرح می‌تواند تاثیرگذار باشد. با توجه به اینکه ما در طول تک تک زنجیره‌های تامین یعنی از تولید کننده و وارد کننده و به ترتیب بعد از آن در بخش پخش، استانی، داروخانه‌ها و حتی در بیمه این کد را پیگیری می‌کنیم. در مورد بیمه باید بگویم در حال حاضر توافقاتی با بیمه انجام دادیم تا بتوان این کد را همراه با دارو تا سطح بیمه پیگیری کرد و در حال حاضر بیمه این کد را ثبت می‌کند که مثلا به یک مریض از چه دارویی و به چه میزان داده شده است.
عبدالهی اصل ادامه داد: با اجرای این سامانه بیمه ثبت می‌کند که کدام دارو را به بیمار داده است و در این صورت اگر در مریض عوارضی ایجاد شد ما متوجه می‌شویم که از کدام دارو، از کدام شرکت دارویی استفاده کرده و می‌توانیم کاملا آن را رهگیری کنیم. وی در ادامه در مورد الکترونیکی شدن نسخ اظهار کرد: الکترونیکی شدن نسخ در فاز آخر این برنامه انجام می‌شود. البته پایلوت نسخه الکترونیک امسال اجرایی می‌شود و ما در چند استان این را به صورت پایلوت و به دو روش پیش می‌بریم. یک روش آن به صورت کشوری و در مورد بیماران خاص است که ابتدا در مورد بیماران هموفیلی اجرایی می‌شود. روش دیگر نیز به صورت منطقه‌ای است در مورد همه داروها که در این مورد با چند شهر کوچک هماهنگ شده که این کار را به صورت منطقه‌ای پایلوت می‌کند. البته کمابیش کارهای آن در حال انجام است.